چالش اجرای پروژه در عراق چیست؟
ورود به بازار عراق و اجرای پروژه در این کشور، فرصت بزرگی برای شرکت‌های ایرانی و منطقه‌ای به شمار می‌رود. با توجه به نیازهای گسترده عراق در حوزه بازسازی زیرساخت‌ها، انرژی، ساختمان‌سازی و خدمات فنی، شرکت‌های فعال در این حوزه می‌توانند سهم قابل توجهی از بازار پروژه‌های عمرانی و صنعتی عراق را به دست آورند. اما در عین حال، چالش اجرای پروژه در عراق عمدتاً به مسائل حقوقی، مالی و اجرایی بازمی‌گردد. در این مقاله در وبلاگ گروه عامر به بررسی این چالش‌ها پرداخته‌ایم و نشان می‌دهیم که چگونه با دانش و تجربه کافی می‌توان بر این موانع غلبه کرد و پروژه را با موفقیت به پایان رساند.
پیچیدگی قوانین و ساختارهای حقوقی در عراق
یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجرای پروژه در عراق، آشنایی با ساختار حقوقی این کشور است. عراق دارای سیستم حقوقی مختلطی است که از قوانین اسلامی، قوانین مدنی اروپایی (به‌ویژه فرانسوی) و مقررات بومی تأثیر گرفته است. همین موضوع باعث شده است که درک دقیق قراردادها، نحوه ارجاع به داوری، روند شکایات و نحوه ثبت رسمی پروژه‌ها نیاز به تجربه و شناخت دقیق از چارچوب‌های حقوقی داشته باشد.
اگر شرکت یا پیمانکاری بدون مشاور حقوقی متخصص وارد این بازار شود، احتمال مواجهه با مشکلات جدی مانند اختلاف با کارفرما، عدم وصول مطالبات یا حتی ابطال قرارداد وجود دارد. ما با اتکا به تیم حقوقی مسلط به زبان عربی و قوانین داخلی عراق، توانسته‌ایم از این پیچیدگی‌ها عبور کرده و امنیت قراردادی پروژه‌ها را تضمین کنیم.
مسأله ضمانت‌نامه‌ها و اسناد مالی
در بسیاری از پروژه‌های اجرایی عراق، دریافت ضمانت‌نامه‌های بانکی، پیش‌پرداخت‌ها و تسویه‌حساب‌های مرحله‌ای، به چالش اجرای پروژه در عراق تبدیل می‌شود. بانک‌های عراقی یا همکاری محدودی با بانک‌های ایرانی دارند یا فرایندهای اداری آنها کند و غیرشفاف است. این امر ممکن است باعث تأخیر در پرداخت‌ها و حتی توقف پروژه شود. از طرف دیگر، برخی کارفرماها به‌دلیل ناآشنایی با سیستم بانکی خارجی، امکان ارائه ضمانت‌نامه‌های معتبر را ندارند. ما با تجربه کار با بانک‌های واسطه در دوبی، ترکیه و اربیل، توانسته‌ایم مسیرهای مالی مناسبی برای پیشبرد پروژه‌ها ایجاد کنیم و از بروز وقفه‌های مالی جلوگیری کنیم. شناخت دقیق از مدارک مورد تأیید کارفرمایان عراقی، در این مسیر نقش کلیدی دارد.
اختلافات قراردادی و ضعف در اجرای تعهدات
یکی از موارد چالش اجرای پروژه در عراق، تفاوت در تفسیر بندهای قرارداد است. در بسیاری از موارد، مفاد قرارداد به زبان عربی تنظیم می‌شود و ترجمه نادرست یا ناقص آن می‌تواند زمینه اختلاف را فراهم کند. از طرفی، برخی کارفرماها به‌دلیل ضعف ساختار اجرایی یا تغییرات سیاسی و مدیریتی، توانایی عمل به تعهدات خود را ندارند. تجربه ما در این حوزه نشان داده است که وجود قراردادهای دوزبانه (عربی-انگلیسی یا عربی-فارسی) همراه با پیوست‌های فنی دقیق، می‌تواند احتمال بروز اختلاف را به حداقل برساند. همچنین، پیگیری حقوقی از طریق مراجع رسمی عراق و حتی مراکز داوری بین‌المللی، در صورت لزوم، ابزارهایی هستند که برای تضمین حقوق شرکت‌ها قابل استفاده‌اند.
چالش‌های ارزی و انتقال پول
یکی دیگر از مهم‌ترین چالش اجرای پروژه در عراق، موضوع نقل و انتقال پول است. با توجه به محدودیت‌هایی که در سال‌های اخیر بر سیستم بانکی ایران اعمال شده، برخی شرکت‌ها برای دریافت مطالبات خود دچار مشکل می‌شوند. علاوه بر آن، نوسانات نرخ ارز و تفاوت در نرخ دینار عراق با دلار آمریکا یا یورو، برنامه‌ریزی مالی پروژه‌ها را با دشواری روبرو می‌کند. راه‌حل این مشکل، داشتن حساب‌های واسطه در کشورهای ثالث و استفاده از کانال‌های مالی امن و قابل پیگیری است. مجموعه ما با ایجاد زیرساخت‌های مالی امن در منطقه و استفاده از مشاوران مالی بین‌المللی، توانسته است جریان مالی پروژه‌ها را به شکل بهینه مدیریت کند.
مسائل نیروی انسانی و قوانین کار
در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی عراق، یکی از مشکلات جدی مربوط به استخدام نیروی انسانی محلی و رعایت قوانین کار است. دولت عراق قوانینی برای استخدام اتباع خارجی، پرداخت حقوق، بیمه کارگران و ساعات کاری وضع کرده که عدم رعایت آنها می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین یا حتی توقف پروژه شود. ما با شناخت دقیق از بازار نیروی انسانی محلی و همچنین آشنایی با قوانین کار عراق، توانسته‌ایم نیروی متخصص بومی و ایرانی را به شکل هماهنگ به‌کار بگیریم و از بروز مشکلات اداری و قانونی جلوگیری کنیم. ضمن اینکه بخشی از مدیریت منابع انسانی پروژه‌های ما از طریق دفاتر محلی در اربیل و بغداد انجام می‌شود.
راه‌حل ما برای غلبه بر چالش اجرای پروژه در عراق
با وجود چالش اجرای پروژه در عراق که برشمرده شد، واقعیت این است که با برنامه‌ریزی دقیق، بهره‌گیری از مشاوران حقوقی و مالی متخصص، و شناخت بازار محلی، اجرای پروژه در عراق نه تنها ممکن، بلکه بسیار سودآور است. تجربه ما نشان داده است که چالش اجرای پروژه در عراق هرچند پیچیده، اما قابل حل است؛ به شرط آنکه تیم اجرایی با ذهنیت بین‌المللی، ارتباطات محلی قوی و پشتیبانی حقوقی و مالی مناسب وارد عمل شود. ما در مجموعه عامر با اتکا به سال‌ها تجربه اجرای پروژه در کشورهای منطقه و بهره‌گیری از نیروهای متخصص، آمادگی داریم که پروژه‌های بزرگ عمرانی، صنعتی و خدماتی را در عراق با کمترین ریسک و بیشترین بازده اجرا کنیم.